5 jaar Inspectie Veiligheid Defensie: het belang van toezicht
Met een conferentie onder de noemer ‘Het belang van toezicht’ vierde de Inspectie Veiligheid Defensie op 31 mei haar 5-jarig bestaan. Wat is het belang van toezicht en hoe kan het effect sorteren? Of heeft de organisatie vooral last van toezicht?
(Afbeelding van IVD 5 jaar en titel van conferentie verschijnt: Het belang van toezicht’.)
GENERAAL ONNO EICHELSHEIM, COMMANDANT DER STRIJDKRACHTEN Ik sta hier voor een lege zaal en die lege zaal is zo meteen gevuld, omdat we vandaag vijf jaar de Inspectie Veiligheid Defensie vieren. Die is er niet voor niets. Uiteindelijk moeten militairen met allemaal moeilijke omstandigheden en allerlei risico’s om kunnen gaan.
BEELD Deelnemers aan de conferentie lopen de zaal in en zoeken een plek.
EICHELSHEIM Maar dan is het ook goed dat je een toezichthouder hebt die je ook scherp houdt, mee kijkt, coacht en die adviseert. Dat is wat de IVD de afgelopen vijf jaar gedaan heeft en waardoor wij uiteindelijk ons werk steeds veiliger hebben kunnen doen ondanks het feit dat de risico’s ook altijd groot zijn. Daar ben ik de IVD zeer dankbaar voor.
BEELD nieuwe geïnterviewde met de zaal achter zich.
BART SNELS, INSPECTEUR-GENERAAL INSPECTIE BELASTINGEN, TOESLAGEN EN DOUANE Volgens mij wordt toezicht steeds belangrijker en gaat het vooral om de rolverdeling die er is tussen toezicht, tussen beleid en tussen politiek. En ervoor te zorgen dat die rollen helder zijn en dat toezicht die rol krijgt die ze verdient.
BEELD De aanwezigen luisteren naar het verhaal van Bart Snels.
SNELS Er zijn heel veel discussies tegenwoordig over de overheid en wat er niet goed gaat in het functioneren van de overheid en in die hele discussie over tegenspraak, tegenmacht en tegenwicht speelt toezicht daar een belangrijke rol in. De Inspectie Veiligheid Defensie bestaat nu vijf jaar en de Inspectie belastingen, toeslagen en douane pas ruim een jaar en ik moet wel zeggen dat wij een beetje op de schouders van de IVD staan.
BEELD nieuwe geïnterviewde
WIM BARGERBOS, INSPECTEUR-GENERAAL VEILIGHEID VAN DE IVD We zijn vijf jaar bezig. Met heel veel energie hebben we geprobeerd veranderingen voor elkaar te krijgen. Dat gaat mondjesmaat, dat gaat stap voor stap, maar we gaan wel vooruit.
BEELD Bargerbos staat op het podium met de dagvoorzitter en de zaal luistert toe.
BARGERBOS Wat ik vooral merk, is meer bekendheid van de inspectie binnen Defensie en ook een grotere acceptatie van de noodzaak dat we hier zijn. En we leggen steeds meer contacten, we komen steeds meer mensen tegen. Het gaat steeds beter.
BEELD nieuwe geïnterviewde
GEA VAN CRAAIKAMP, SECRETARIS-GENERAAL VAN HET MINISTERIE VAN DEFENSIE Het is vandaag een hele belangrijke dag, omdat we vieren dat de Inspectie Veiligheid Defensie vijf jaar bestaat. Dat is onze eigen inspectie; wij willen een lerende organisatie zijn met elkaar.
BEELD Craaikamp houdt vanachter een katheter haar voordracht voor de volle zaal.
CRAAIKAMP Dat betekent dat je in huis je eigen toezichthouder moet willen organiseren. Ze zijn onafhankelijk, natuurlijk in de keuze van de onderzoeken, in de keuze van de onderwerpen en hoe ze de onderzoeken doen en hoe ze tot hun conclusies komen. Maar ze zijn ook in onze nabijheid, want ze zijn ook onze collega’s en we moeten van hen willen leren om nog veiliger ons onveilige werk te doen.
EINDE met een afbeelding met daarop de tekst Defensie beschermt wat ons dierbaar is.
“De IVD wijst ons telkens weer op een belangrijke paradox van ons werk”, trapte Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim af: “Maximale veiligheid nastreven om in maximale onveiligheid te kunnen opereren. Het is voor ons dus belangrijk om onze risico’s zo beperkt mogelijk te houden.” Kort samengevat: “Defensie moet de can do-mentaliteit behouden, maar de uitdaging is om er can do safely of can do as safe as possible van te maken.”
Lerende organisatie
Secretaris-generaal Gea van Craaikamp meldde dat een toezichthouder er niet is om medewerkers bij de enkels af te breken. “Als we willen leren, moeten we ook openstaan voor wat een ander beter ziet dan jij. We moeten trots kunnen zijn op ons werk. Daar helpt de IVD bij.”
Geen alibi
De Inspectie belastingen, toeslagen en douane van het ministerie van Financiën moet voldoen aan hoge verwachtingen. Haar inspecteur-generaal Bart Snels vermeldt dat hij als in zijn jonge jaren bij de opbouw van zijn inspectie is opgeleid door Defensie. “Vooral onafhankelijkheid is belangrijk”, zei hij, “maar belangrijk is ook dat je dicht bij een minister en het departement blijft. Een inspectie moet geen alibi zijn. En ik ben benieuwd waar ík over vijf jaar sta.
Aandacht voor veiligheid
Wim Bargerbos ten slotte, keek vooruit. ‘We willen de komende tijd meer dan alleen voorvalonderzoeken doen”, zei de inspecteur-generaal Veiligheid van de IVD. “Niet alleen reactief zijn, maar ook proactief, om zoveel mogelijk aandacht voor veiligheid te behouden. Daar ontwikkelen we nu de instrumenten voor.”
De Defensiemedewerkers én de samenleving verwachten dat Defensie veiligheid scherp in het vizier heeft. Niet vreemd dus dat Defensie een eigen interne inspectie in de gelederen heeft. Een rijksinspectie nog wel, met een sterke, onafhankelijke positie, die het recht van spreken heeft gekregen. Allemaal in het besef dat veiligheid aandacht vergt, iedere dag weer.