Doelstelling, taken en bevoegdheden

Doel: een veiligere defensieorganisatie

Veilig werken is een verantwoordelijkheid van de defensieorganisatie, maar ook van iedere defensiemedewerker, militair en burgermedewerker op elk niveau. Iedereen is daarop aanspreekbaar. Nul risico bestaat niet, maar het streven moet wel zijn: nul voorvallen.

Versterking van de veiligheid bij Defensie heeft prioriteit. Een van de maatregelen is de instelling van de Inspectie Veiligheid Defensie. De IVD houdt toezicht op de fysieke en de sociale veiligheid. Het toezicht geldt ook voor de missiegebieden.

Met haar toezicht en onderzoek levert de inspectie bijdragen aan het:

• verhogen van de veiligheid;
• verhogen van het veiligheidsbewustzijn;
• vergroten van het lerend vermogen van Defensie.

De inspectie richt zich niet op verwijtbaarheid of schuld. Hoe meer de onderdelen zelf veiligheidszaken op orde hebben, hoe minder toezicht door de inspectie nodig is.

Taken van de inspectie

• het toezicht op de taakuitvoering op het gebied van veiligheid bij Defensie, met inbegrip van operaties in missiegebieden;
• het leiden en verrichten van onderzoek naar ernstige voorvallen;
• het vooraf toetsen van de uitvoerbaarheid van beleid en de handhaafbaarheid van uitvoeringsregels op het gebied van veiligheid;
• het gevraagd en ongevraagd adviseren van de minister van Defensie ten aanzien van alle vraagstukken de veiligheid betreffende.

Bevoegdheden

De 'Regeling van de Minister van Defensie, houdende werkwijze en bevoegdheden van de IVD' formaliseert de bevoegdheden van de IVD die voor inspectiediensten gebruikelijk zijn, zoals het vorderen van inlichtingen, het verkrijgen van toegang tot locaties, het onderzoeken van zaken, openen van verpakkingen en nemen van monsters. De IVD gaat vertrouwelijk om met de verkregen informatie.

Onafhankelijkheid

De IVD valt onder de ministeriële verantwoordelijkheid van de minister van Defensie, maar is onafhankelijk in haar keuze een onderzoek te starten, in haar werkwijze en in de oordelen die uit een onderzoek volgen. De inspectie valt in de defensieorganisatie direct onder de secretaris-generaal. De Inspecteur-Generaal Veiligheid rapporteert rechtstreeks naar de minister. De minister stuurt de rapporten naar de Tweede Kamer, eventueel met een inhoudelijke reactie.

Aanwijzingen inzake de rijksinspecties

Het bovenstaande is vastgelegd in de ‘Aanwijzingen inzake de rijksinspecties’ van de minister-president, die de minister van Defensie van toepassing heeft verklaard op de IVD. Hiermee wordt gewaarborgd dat keuzes en oordelen van de inspectie niet worden beïnvloed door de minister of onderdelen van het ministerie. De inspectie kan met deze aanwijzing op basis van deskundigheid - en onafhankelijk van politiek en bestuur - informatie verzamelen, oordelen en rapporteren en aanbevelingen doen. Defensie vindt het belangrijk dat er een - zo nodig dwingende - blik is die los staat van de uitvoering.

Sociale en fysieke veiligheid

Het toezicht van de IVD betreft zowel de fysieke als de sociale veiligheid bij Defensie. Onder fysieke veiligheid verstaat de inspectie de mate waarin medewerkers beschermd zijn en zich beschermd voelen tegen (de dreiging van) ongewenste gebeurtenissen die mogelijk fysieke schade toebrengen aan personeel, materieel en de omgeving waarin medewerkers van Defensie werkzaam zijn. Onder sociale veiligheid verstaat de inspectie de mate waarin alle medewerkers respectvol met elkaar omgaan in een cultuur/werkomgeving waar er ruimte is om fouten te maken, elkaar daar op aan te spreken en ervan te leren, en waarin zij beschermd zijn en zich beschermd voelen tegen ongewenste gedragingen, in welke vorm dan ook.

Kernwaarden

Onafhankelijk: de IVD is onafhankelijk in haar functioneren. Zij bepaalt zelf welke onderzoeken zij start en op welke wijze zij die uitvoert. De IVD is zich bewust van het krachtenveld waarin Defensie functioneert; ze is kritisch en onderzoekend en komt zelfstandig tot haar oordeel.
Vakkundig: de IVD is een resultaatgerichte organisatie met vakkundig en gemotiveerde medewerkers. De IVD waarborgt dat de ingezette teams over de benodigde kennis en ervaring beschikken. Waar nodig zet zij externe deskundigen in.
Respectvol: de IVD is onbevooroordeeld en gaat respectvol om met alle partijen. Zij laat anderen in hun waarde en doet haar werk op professionele wijze.
Transparant: de IVD is transparant in haar keuzes en legt verantwoording af over haar onderzoek en de wijze waarop zij tot haar oordeel komt. Zij communiceert actief over haar werkwijze. Waar nodig kiest zij voor samenwerking.  De producten van de inspectie, zoals rapporten, zijn openbaar, net als het werkprogramma en het jaarverslag. De inspecteur-generaal Veiligheid besluit over de openbaarmaking van bevindingen en oordelen.